De modernisering van de Belastingdienst

De Belastingdienst wordt ingrijpend gereorganiseerd. Volgens staatssecretaris Wiebes van Financiën is dat noodzakelijk ‘om voorbereid te zijn op de eisen van de moderne samenleving’. Met de huidige manier van werken wordt het steeds lastiger om de belastingheffing op het gewenste niveau te handhaven. De werkprocessen moeten radicaal veranderd worden, gericht op een moderne communicatie met burgers en bedrijven en een intelligent gebruik van data voor een beter toezicht. Daardoor gaat een deel van het werk van de Belastingdienst verdwijnen, en dat kost 5.000 arbeidsplaatsen. De reorganisatie moet in vijf tot zeven jaar zijn gerealiseerd.

Staatssecretaris Wiebes van Financiën gaat de Belastingdienst ingrijpend reorganiseren. De staatsecretaris heeft zijn plannen uiteengezet in een lange brief aan de Tweede Kamer. De Belastingdienst moet zo worden ingericht dat een digitale interactie met burgers en bedrijven mogelijk is, én dat het toezicht op de belastingheffing meer informatiegestuurd, met massale data-analyse, kan plaatsvinden. Dat vergt dat de werkprocessen van de Belastingdienst ingrijpend veranderd worden; met de huidige manier van werken – met jaarlijks 150 miljoen brieven, 15 miljoen telefoontjes en 250.000 bezwaarschriften – wordt het steeds moeilijker om de belastingheffing op het gewenste niveau te handhaven en neemt de achterstand bij het uitvoeren van het werk toe.

De aangekondigde reorganisatie moet in vijf tot zeven jaar zijn gerealiseerd. De reorganisatie richt zich met name op de volgende hoofdpunten:

• modernisering van de interactie met burgers en bedrijven;
De staatssecretaris wil naar een Belastingdienst waarbij een belastingplichtige op elk gewenst moment een overzicht kan krijgen van zijn of haar fiscale positie. De belastingplichtige kan zelf wijzigingen invoeren, en ziet direct de fiscale consequenties daarvan. Belasting betalen gaat digitaal, via Ideal of zo; een betaling in termijnen kan – als aan de gestelde voorwaarden is voldaan – op de site geregeld worden. 

Bij deze aanpak wordt het mogelijk om de heffing en inning van belastingen vergaand te vereenvoudigen, te dejuridiseren. Het formele belastingrecht komt dan pas aan de orde bij een geschil met de belastingplichtige. En de inkomstenbelasting kan op termijn meer het karakter krijgen van een aangiftebelasting, zoals de loon- en omzetbelasting.

• ontwikkeling van informatiegestuurde handhaving;
De staatsecretaris wil massale data-analyse gaan toepassen om de trefkans op fouten in belastingaangiften te vergroten. Het systeem kan dan op basis van grote hoeveelheden beschikbare informatie de grootste risico’s per belastingplichtige aangeven. Met deze diepe data-analyse kunnen meer gevallen bekeken worden, de behandeltijd door een medewerker gaat omlaag en dat alles leidt tot een sterk verbeterd toezicht op een correcte naleving van de belastingwetgeving.

• de ICT op orde brengen;
De bestaande IT-systemen waarop de primaire processen draaien, worden niet vervangen maar aan elkaar gekoppeld door een boven die systemen ontwikkelde datalaag. Deze koppeling leidt tot ontsluiting van gegevens, en vormt – volgens de staatssecretaris – ‘de moeder van alle andere veranderingen’.

Met deze nieuwe aanpak gaat een deel van de huidige werkzaamheden van de Belastingdienst verloren. Dat kost circa 5.000 arbeidsplaatsen. Die medewerkers worden niet ontslagen, zij stappen over naar het werk- en mobiliteitsbedrijf Switch, een nieuw op te richten organisatieonderdeel binnen de Belastingdienst. De medewerkers worden daar opgeleid en begeleid bij het uitvoeren van hun werk, of zij kunnen zich oriënteren op ander werk. Met het vertrek van 5.000 medewerkers wordt financiële ruimte vrijgemaakt om 1.500 nieuwe medewerkers aan te trekken, medewerkers met vaardigheden die passen in de geplande nieuwe werkwijze van de Belastingdienst. 

Commentaar
De bekendmaking van deze ingrijpende reorganisatie bij de Belastingdienst – 5.000 zittende ambtenaren eruit, 1.500 nieuwe erin – valt samen met het uitbrengen van het Verantwoordingsonderzoek 2014 door de Algemene Rekenkamer. De Rekenkamer komt in dat rapport met forse kritiek op de bedrijfsvoering bij de Belastingdienst, en concludeert dat de staatssecretaris nu snel moet doorpakken bij de modernisering van de Belastingdienst. Veel van de problemen bij de bedrijfsvoering zijn terug te voeren op de kwakkelende IT-systemen bij de Belastingdienst. Door opeenvolgende aanpassingen van dat systeem, vanwege vele wetswijzigingen, is een kluwen aan systemen, platforms, versies en programmeertalen ontstaan (de legacy-problematiek) die de uitvoerbaarheid van het fiscale stelsel - nu en in de toekomst - bedreigt. Staatssecretaris Wiebes heeft alert gereageerd op de kritiek van de Rekenkamer, en een mooi ontwikkelplan op tafel gebracht. Nu de uitvoering nog.
Bron: Belastingbelangen

Archief